น้องแมวเป็นโรคไต..........ทำไงดี

   

                            วันนี้ขณะที่ผมใกล้จะเปิดร้าน อยู่ดีๆก็มีลูกค้าวื่งอุ้มแมวเขามาหาผมในทันที แล้วรีบเล่าอาการของแมวที่ป่วยอยู่ ผมจับใจความได้ประมาณนี้ครับ "พี่หมอคะทำไงดี น้องแมวของหนูอยู่ดีๆก็มีอาการแบบนี้อ่ะ บลาๆๆ............... สงสัยมันต้องเป็นโรคไตแน่ๆ น้องเค้าจะตายมั้ย คุณหมอพอช่วยเค้าได้มั้ยค่ะ คุณหมอไม่ต้องห่วงเรื่องค่ารักษาค่ะเต็มที่เลย เพราะหนูเบิกกับแฟนได้O-o" (ประโยคสุดท้ายนับเป็นอีกเหตุการณ์หนึ่งที่หมอเป็ดเจออยู่เป็นประจำครับ555+)                    

                             อืม.......พี่เข้าใจเลยนะ เวลาที่เจ้าเหมียวของเราไม่สบาย เจ้าของทุกคนคงรู้สึกห่วงและกังวลมาก โรคไตเป็นเป็นโรคหนึ่งที่เจ้าของสัตว์เลี้ยง มักจะไม่ทราบว่าแมวของตนป่วยด้วยโรคนี้ เนื่องจากโรคไต มีปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคหลายสาเหตุ(ซึ่งเดี๋ยวเราจะมาพูดกัน) แต่ส่วนใหญ่ที่พบมักเกิดจากสุขลักษณะการเลี้ยงที่ไม่ถูกต้อง "โดยเฉพาะการให้น้ำและอาหาร"  กว่าเจ้าของจะรู้ว่าตัวเองเลี้ยงผิดนั้นบางทีก็สายเกินไป วันนี้พี่จะมาไขข้อข้องใจเกี่ยวกับโรคไตในแมว ว่าสาเหตุของโรคนี้เกิดขึ้นได้อย่างไร อาการที่พบ ขั้นตอนในการรักษา รวมถึงวิธีป้องกันเพื่อลดความเสี่ยงการเป็นโรคนี้ ว่าแล้วลองไปดูกันเลยครับ!!

1.แล้วสาเหตุใดบ้างล่ะที่ทำให้เกิดโรคไตในแมวของเรา

                                โรคนี้ไม่มีสาเหตุที่แน่ชัด แต่อาจมีหลายปัจจัยเสี่ยงมารวมกันครับ เช่น อายุเยอะเฉลี่ย 7 ปีขึ้นไป, สายพันธ์(ที่พบบ่อยคือเปอร์เซียและหิมาลายัน),  การติดเชื้อเรื้อรัง,  แมวที่เคยเป็นโรคนิ่วหรือเป็นโรคมะเร็งจะทำให้เป็นโรคไตได้ง่ายขึ้น, บางครั้งอาจมาจากความผิดปกติของไตที่เป็นมาตั้งแต่เกิด หรือบางทีอาจมาจากพฤติกรรมของแมวเอง เช่น กินน้ำน้อย ชอบเลียกินน้ำบนพื้นทีสกปรก                             

                               นอกจากนี้ เจ้าของที่เลี้ยงแมวแบบปล่อยเลี้ยงนอกบ้าน แมวจะมีความเสี่ยงเป็นโรคไตได้มากกว่าแมวที่เลี้ยงในบ้าน เพราะอาจกินน้ำไม่สะอาดอยู่บ่อยๆเช่น กินน้ำตามแหล่งน้ำขังทั่วไป,     กินในกระถางต้นไม้  และที่อันตรายมากคือ แมวอาจได้รับสารพิษจากยาฆ่าแมลง หรือปุ๋ย โดยเฉพาะสารเคมีประเภท"น้ำยาหล่อเย็น"(น้ำยากลุ่มAntifreez ที่ใช้ในรถหรือเครื่องปรับอากาศ) ถ้าแมวได้รับสารนี้เข้าไปเมื่อไร มีโอกาสทำให้เป็นโรคไตวายเฉียบพลันได้สูงมาก  สิ่งเหล่านี้ที่พูดมาล้วนทำให้เนื้อไตเสียหาย

2. อาการอะไรบ้างที่เห็นแล้ว รู้เลยว่าแมวเสี่ยงเป็นโรคไต

                      สังเกตได้ไม่ยากครับ ถ้าแมวเริ่มแสดงอาการเหล่านี้  แสดงว่ามีแนวโน้มเป็นโรคไตแล้ว ให้รีบพาแมวไปหาคุณหมอเพื่อตรวจร่างกายให้เร็วที่สุด

-น้ำหนักตัวลดลงจากแมวอ้วนกลายเป็นแมวผอมในเวลาไม่นาน

-ทานอาหารได้น้อยลง กินน้ำบ่อยครั้งขึ้น

-อาเจียนบ่อยครั้งรวมถึงมีถ่ายเหลวและท้องเสีย

-น้องแมวเลียตรงบริเวณขับถ่ายบ่อยขึ้นอาจเป็นเพราะปวด

-ฉี่ไม่ลงกระบะทราย  อาจเป็นเพราะควบคุมการปัสสาวะไม่ได้

-มีกลิ่นปากและลมหายใจเหม็นมากกว่าเดิม ปากเป็นแผล

-ถ่ายอุจจาระน้อยลง มีอาการปวดเบ่ง หรือไม่ถ่ายอุจจาระนานหลายวัน

-ปัสสาวะมีเลือด หรือขุ่นมากกว่าเดิม  มีอาการปวดเบ่งตอนปัสสาวะ

3.การตรวจหาสาเหตุโรคไตต้อง ทำอย่างไรบ้าง?

                         มีหลายวิธีเลยครับสำหรับการตรวจหาสาเหตุว่าแมวเป็นโรคไตแล้วหรือยัง โดยหลังจากที่พาน้องแมวไปพบสัตวแพทย์แล้ว คุณหมอจะเริ่มซักประวัติ และตรวจร่างกายเบื้องต้นว่าลักษณะทางกายภาพแมวเป็นอย่างไร ดูซูบผอม ประเมินภาวะการขาดน้ำ ตรงนี้น้องๆต้องบอกข้อมูลให้ได้มากที่สุด เพื่อให้คุณหมอวิเคราะห์ได้ง่ายขึ้น  จากนั้นคุณหมออาจขอเจาะเลือด วัดความดัน  และเก็บปัสสาวะของน้องแมว เพื่อไปตรวจหาสาเหตุ อาจใช้การ X-ray เพื่อดูขนาดของไต กับตรวจultrasound เพื่อดูความผิดปกติบริเวณผิวเนื้อไต หรือถ้าจำเป็นจริงๆอาจต้องขอเก็บตัวอย่างชิ้นเนื้อ เพื่อยืนยันอีกว่าความรุนแรงนั้นอยู่ในระดับไหน

4.มีวิธีรักษาแมวหายจากโรคไตได้มั๊ย

             การรักษาโรคไตมีหลากหลายวิธีค่อนข้างเยอะครับแต่ส่วนใหญ่คือเน้นรักษาแบบพยุงอาการ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับสภาพร่างกายของน้องแมวและระดับความรุนแรงด้วย ถ้าโชคดีพบว่าน้องแมวเพิ่งเริ่มเป็นในระยะเริ่มต้น สามารถรักษาให้หายขาดได้ เนื่องจากความเสียหายที่ไตอาจยังมีค่อนข้างน้อย แค่บำรุงด้วยวิตามิน  และปรับเปลี่ยนสุขลักษณะการกิน ให้ดีขึ้น อาจทำให้กลับมาเป็นปกติได้เหมือนเดิม แต่ถ้าเป็นโรคไตมาค่อนข้างนาน  คงต้องใช้วิธีหลายๆอย่างรักษาร่วมกัน ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการประเมินของคุณหมอและระยะความเสียหายของไตที่น้องแมวเป็น  โดยการรักษาจะมีทั้งให้ยารักษาตามอาการ  วิตามินบำรุง  ให้สารน้ำ อาหารประกอบรักษาโรคไต(พวกกลุ่ม k/D)  นอกจากนี้การเป็นโรคไตยังมีผลต่อระบบเลือดซึ่งอาจส่งผลเสี่ยงต่อการเป็นโลหิตจางได้  จึงต้องให้ยาบำรุงเลือดเพิ่ม  แต่ถ้าพบว่าไตเสียหายหนักจริงๆอาจถึงขั้นฟอกไต หรือผ่าเปลี่ยนตัดเปลี่ยนถ่ายไต ซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูงมากครับ

5.การรักษาแมวที่เป็นโรคไต ถ้าให้กินแค่อาหารประกอบการรักษาโรคไตอย่างเดียวจะหายมั้ยคะ?

                 คำถามนี้หมอเจอบ่อยมาก ขอตอบเลยละกันว่า การให้น้องแมวทานแค่อาหารรักษาโรคไตเพียงอย่างเดียวนั้น "ไม่เพียงพอต่อการรักษาโรคไตครับ" เพราะการให้อาหารรักษานั้น ความจริงแล้วเหมือนเป็นแค่การควบคุมปริมาณสารอาหารที่น้องแมวควรได้รับมากกว่า เช่นคุมปริมาณโปรตีนและคุมระดับฟอสฟอรัสและโซเดียมไม่ให้มากเกินไป เพราะถ้ามีโปรตีนและแร่ธาตุสองชนิดนี้มากจะทำให้ไตทำงานหนัก  การรักษาทั่วไปจึงต้องให้ยาและสารน้ำเพื่อปรับระดับให้อยู่ในระดับปกติ แต่ยังคงต้องใช้เวลาอยู่ดี คุณหมอส่วนใหญ่จึงมักเลือกการให้อาหารรักษาเป็นวิธีเสริมมากกว่าเพื่อให้น้องแมวหายได้เร็วขึ้นครับ และเจ้าของไม่ควรปรับเปลี่ยนจากอาหารเดิมมาทานอาหารรักษาโรคไตทันทีนะครับ เพราะอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงได้เหมือนกัน ยังไงควรปรึกษาสัตวแพทย์ก่อนใช้จะดีที่สุดครับ

6. การดูแลแมวหลังการรักษา ควรทำอย่างไรบ้าง

                             แน่นอนครับ ที่ต้องเน้นเลยคือควบคุมเรื่องการให้อาหาร โดยเน้นให้อาหารรักษาโรคไต พร้อมให้ทานยาที่คุณหมอให้มาอย่างเคร่งครัด ดูเรื่องความสะอาด ภายในบ้าน และสุขอนามัยที่ดีต่อน้องแมว เช่น ดื่มน้ำที่สะอาด และนำไปตรวจเช็คร่างกาย เพื่อตรวจดูค่าไตอยู่เป็นประจำครับ

                              ดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้นสำหรับโรคไตในแมวถือเป็นโรคที่รุนแรง เพราะเป็นโรคที่ใช้เวลารักษาค่อนข้างนานและอาจเป็นอันตรายถึงชีวิต ถ้าเป็นไปได้ ควรป้องกันโรคนี้ไม่ให้เกิดขึ้น สิ่งสำคัญคือการดูแลเอาใจใส่จากเจ้าของโดยตรงในการเลี้ยงแมวตั้งแต่เริ่มต้น และเน้นมากขึ้นในแมวสูงอายุ  เจ้าของควรดูแลเรื่องสุขลักษณะการให้อาหารและน้ำที่เหมาะสม เพราะถ้าเราให้อาหารที่มีประโยชน์และมีคุณภาพ(ทานอาหารเม็ดเป็นหลัก สูตรพรีเมี่ยมทำให้ลดโอกาสเป็นโรคไตได้เยอะเลยครับ) บวกกับให้ทานน้ำที่สะอาดและทานบ่อยๆ(น้องแมวชอบทานน้ำเย็นและน้ำที่ไหลผ่าน การให้น้ำพุแมวจะช่วยให้เค้ากินน้ำได้มากขึ้น)

                              ที่สำคัญคือต้องหมั่นพาเจ้าเหมียวไปตรวจสุขภาพอยู่เป็นประจำอย่างน้อย 1-2 ครั้งต่อปี เพื่อเป็นการป้องกันหรือหากพบความผิดปกติจะได้รีบวางแผนรักษา เพื่อสุขภาพที่ดีของน้องแมวและอยู่เป็นเพื่อนเราไปนานๆเลยครับ

                                                                 หมอเป็ด เพ็ทนิสต้า